Ανδρική υπογονιμότητα
Η ανθρώπινη αναπαραγωγή είναι μια σύνθετη διαδικασία του γενετικού συστήματος στην οποία διάφορες ενδογενείς ή εξωγενείς παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές, τόσο στον άντρα, όσο και στη γυναίκα.
Υπογονιμότητα ορίζεται ως «η αποτυχία επίτευξής σύλληψης ενός ζευγαριού μετά από ένα χρόνο προσπαθειών χωρίς προφυλάξεις». Οι πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι στις ανεπτυγμένες χώρες το 15% των ζευγαριών που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν, παρουσιάζουν προβλήματα υπογονιμότητας. Μεταξύ αυτών των ζευγαριών, στο 20% το πρόβλημα εντοπίζεται στον άντρα, 40% στη γυναίκα, 25% και στους δύο, ενώ περίπου στο 15% δεν εντοπίζεται σαφής αιτιολογία σε κανέναν από τους δυο.
Η υπογονιμότητα είναι πρωτοπαθής, όταν ποτέ στο παρελθόν δεν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη ή δευτεροπαθής όταν έχει υπάρξει σύλληψη.
Ανδρική Υπογονιμότητα Αίτια
Η ανδρική υπογονιμότητα προκαλείται από προβλήματα που επηρεάζουν είτε την παραγωγή του σπέρματος είτε τη μεταφορά του.
- Κιρσοκήλη: Μια από τις συχνότερες αιτίες, καθώς επηρεάζει το σπέρμα περίπου στο 35% των υπογόνιμων αντρών. Αποτελεί διόγκωση του φλεβικού δικτύου του όρχι η οποία προκαλεί ελάττωση του αριθμού, της κινητικότητας, αλλά και της μορφολογίας των σπερματοζωαρίων. Η αντιμετώπιση της κιρσοκήλης, η οποία είναι η μικροχειρουργική απολίνωση των διατεταμένων φλεβών, μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις να διορθώσει το πρόβλημα.
- Ορμονικές διαταραχές: Ανωμαλίες που παρατηρούνται στις ορμόνες που ελέγχουν την παραγωγή σπέρματος ( FSH, LH, PRL, TSH, testoterone) μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα του άνδρα. Η διόρθωσή τους, μπορεί να βελτιώσει επιτυχώς τις παραμέτρους του σπέρματος.
- Γενετικές ανωμαλίες: Οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες και οι μεταλλάξεις σε διάφορα γονίδια αποτελούν ένα λιγότερο συχνό αίτιο υπογονιμότητας, που τις περισσότερες φορές είναι και μη αντιμετωπίσιμο.
- Άλλες νόσοι: Φλεγμονές του προστάτη και των όρχεων, ανατομικές ανωμαλίες του πέους, σακχαρώδης διαβήτης αποτελούν αναστρέψιμες αιτίες υπογονιμότητας, είτε με φαρμακευτική, είτε με χειρουργική θεραπεία.
- Τρόπος ζωής: Μία ιδιαίτερη κατηγορία για την ανδρική υπογονιμότητα αποτελούν το κάπνισμα και το αλκοόλ, συνήθειες τοξικότατες για τον όρχι και την παραγωγή ποιοτικού σπέρματος. Η ελάττωση και ακόμα καλύτερα η διακοπή αυτών, μπορούν να επαναφέρουν το δυναμικό γονιμότητας του άντρα, χωρίς άλλη ιατρική παρέμβαση.
Διάγνωση
Όταν το ζευγάρι προσπαθεί χωρίς αποτέλεσμα για μια επιτυχή κύηση, ο εξειδικευμένος γιατρός θα ζητήσει μια σειρά από τεστ. Είναι πολύ σημαντικό και οι δύο να κάνουν έλεγχο/αξιολόγηση, καθώς η υπογονιμότητα αποτελεί πρόβλημα του ζεύγους.
Όσον αφορα την ανδρική υπογονιμότητα, ένα καλό ιστορικό, μαζί με μία κλινική εξέταση και ένα σπερμοδιάγραμμα, για την εκτίμηση του αριθμού της κινητικότητας και της μορφολογίας των σπερματοζωαρίων, είναι απαραίτητα για μια πρώτη εκτίμηση του προβλήματος. Ο υπέρηχος doppler του οσχέου, ο ορμονικός και γενετικός έλεγχος και σε κάποιες περιπτώσεις η βιοψία του όρχι θα ολοκληρώσουν τη διαγνωστική προσέγγιση.
Αντιμετώπιση
Ένας στους 8 άνδρες που παρουσιάζουν υπογονιμότητα μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς τα αίτια και μετά τη θεραπεία το ζευγάρι να πετύχει εγκυμοσύνη με φυσικό τρόπο.
Σε κάποιες περιπτώσεις συνίσταται η προσφυγή στις τεχνολογίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ART). H ART δεν θεραπεύει το αίτιο της υπογονιμότητας, μπορεί όμως να βοηθήσει το ζευγάρι να επιτύχει εγκυμοσύνη ακόμα και σε περιπτώσεις αζωοσπερμίας (μηδενικός αριθμός σπερματοζωαρίων).
