Υδρονέφρωση
Ως υδρονέφρωση (στένωση πυελοουρητηρικής συμβολής) ορίζεται η μερική απόφραξη του σημείου όπου ο ουρητήρας συνδέεται με την νεφρική πύελο, τον χώρο στον νεφρό όπου συγκεντρώνονται τα ούρα.
Πρόκειται για μια συγγενή ανωμαλία που εμφανίζεται κυρίως στα παιδιά και εντοπίζεται συνήθως στον έναν νεφρό. Είναι μάλιστα η συχνότερη αιτία απόφραξης της ανώτερης αποχετευτικής οδού. Η υδρονέφρωση μπορεί κατά περιπτώσεις να είναι απόρροια και μιας εξωτερικής πίεσης, όπως είναι ένα έκτοπο αγγείο που πιέζει τον ουρητήρα.
Η στένωση αυτή λειτουργεί ανασχετικά στην ομαλή ροή των ούρων και προκαλεί τη στασιμότητα τους μέσα στο ουροποιητικό σύστημα για μεγάλο χρονικό διάστημα, οδηγώντας σε διάταση της νεφρικής πυέλου. Η αντιμετώπισή της είναι επιτακτική, καθώς, αν δεν θεραπευτεί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως λοιμώξεις, νεφρολιθίαση, χρόνιο πόνο ή και πλήρη καταστροφή του νεφρού με απώλεια της νεφρικής λειτουργίας.
Μεταξύ της 16ης και 18ης εβδομάδας της κύησης εντοπίζονται σε υπερηχογράφημα στην έγκυο οι πρώτες ενδείξεις για πιθανή στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής, ενώ η σοβαρότητα της στένωσης αξιολογείται στην 28η εβδομάδα. Ακόμα σαφέστερη εικόνα δίνει ο υπερηχογραφικός έλεγχος που γίνεται μετά την γέννηση.
Υδρονέφρωση και συμπτώματα
Η υδρονέφρωση συχνά συνοδεύεται από επώδυνη ούρηση ή από συμπτώματα ουρολοίμωξης, συνήθως εμπύρετης και γίνεται αντιληπτή από τον περιοδικό πόνο στα νεφρά, τύπου κολικού νεφρού. Λιγότερο συχνό σύμπτωμα είναι η αιματουρία. Στην περίπτωση που η διάταση του νεφρού υπερβεί τα όρια, ασκούνται στα λειτουργικά κύτταρά του πιέσεις τόσο μεγάλες, που δρομολογούν την προοδευτική καταστροφή του, η διάρκεια της οποίας εξαρτάται από τον βαθμό της στένωσης.
Σε κάποιες περιπτώσεις η υδρονέφρωση είναι ασυμπτωματική ή ο ασθενής εκδηλώνει συμπτώματα μετά από πολλά χρόνια νόσησης.
Υδρονέφρωση και θεραπεία
Κάποιες από τις περιπτώσεις υδρονεφρώσεων υποχωρούν όσο το παιδί αναπτύσσεται, συνήθως εντός του πρώτου τριμήνου της ζωής του. Αν αυτό δεν συμβεί και τα συμπτώματα επιδεινώνονται, τότε η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη οδός ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή του νεφρού. Με την χειρουργική επέμβαση αφαιρείται η στένωση και ουρητήρας και νεφρό ενώνονται εκ νέου, ώστε η διέλευση των ούρων να είναι ομαλή και να αποκατασταθεί η διάταση της νεφρικής πυέλου.
Ειδικότερα, η στένωση πυελοουρητηρικής συμβολής αντιμετωπίζεται χειρουργικά (ανοιχτό χειρουργείο, λαπαροσκοπικά, ρομποτικά) και σε σπάνιες περιπτώσεις ενδοσκοπικά. Οι συνηθέστερες επεμβάσεις που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπισή της είναι η ενδοπυελοτομή, καθώς και η πυελοπλαστική.
Η ενδοπυελοτομή είναι μια μέθοδος ελάχιστα επεμβατική, που αξιοποιεί την τεχνολογία του Holmium Laser, με το οποίο γίνεται η διατομή και διάνοιξη της στένωσης. Η διατομή μπορεί να διενεργηθεί είτε μέσω της ουρήθρας είτε μέσω του νεφρού. Η ενδοπυελοτομή προκρίνεται και στις περιπτώσεις μιας αποτυχημένης προηγούμενης επέμβασης ή της υποτροπής της στένωσης. Ο ατραυματικός χαρακτήρας της περιορίζει στο ελάχιστο τη νοσηρότητα, αλλά και τον χρόνο ανάρρωσης του ασθενούς.
Όταν η διάταση της πυέλου είναι μεγάλη και τα συμπτώματα έντονα προκρίνεται η πυελοπλαστική, η οποία μπορεί να γίνει τόσο με ανοικτό χειρουργείο όσο και λαπαροσκοπικά και ρομποτικά. Η επέμβαση απαιτεί γενική αναισθησία και κατά τη διάρκειά της ο χειρουργός φτάνει στην πυελοουρητηρική συμβολή, αποκαθιστά την στένωση και επανενώνει τη νεφρική πύελο με τον ουρητήρα. Η νοσηλεία διαρκεί από 3 έως 5 ημέρες, ανάλογα με τη σοβαρότητα της περίπτωσης. Μετά την επέμβαση θα απαιτηθεί υπερηχογράφημα, ενώ, αφού παρέλθει κάποιο διάστημα, θα χρειαστεί και σπινθηρογράφημα νεφρών, προκειμένου να εξακριβωθεί η κατάσταση της πυελοουρητηρικής συμβολής.
Η έμπειρη ομάδα ουρολόγων της U4U εφαρμόζει τις πλέον σύγχρονες μεθόδους για την αντιμετώπιση της υδρονέφρωσης