Βαλβίδες οπίσθιας ουρήθρας

Πρόκειται για συγγενείς βλεννογονικές πτυχώσεις της ουρήθρας, που εκτείνονται στα δύο πλάγια τοιχώματά της, φτάνοντας στο σπερματικό λοφίδιο. Οι πτυχώσεις αυτές αποφράσσουν την ουρήθρα, εμποδίζοντας τη φυσιολογική ροή των ούρων και προκαλώντας παλινδρόμηση προς την ουροδόχο κύστη και τους νεφρούς.

Παλινδρομώντας τα ούρα διατείνουν τους ουρητήρες, ενώ στη συνέχεια επιστρέφουν στους νεφρούς προκαλώντας βλάβες. Η νεφρική διάταση κυμαίνεται από μια ελαφριά υδρονέφρωση έως μια βαριά μορφή της συνοδευόμενη από δυσπλασία.

Οι βαλβίδες οπίσθιας ουρήθρας έχουν ως συνέπεια σοβαρές ουρολοιμώξεις και βλάβες στους νεφρούς εξαιτίας της στάσης των ούρων που δεν αποβάλλονται. Η βαριά απόφραξη μάλιστα μπορεί να οδηγήσει σε υποπλασία των πνευμόνων, απειλώντας τη ζωή του βρέφους.

Bαλβίδες οπίσθιας ουρήθρας, διάγνωση

Το πρόβλημα σχετίζεται με ουρητηροϋδρονέφρωση και ολιγοϋδράμνιο σε περιγεννητικό υπερηχογράφημα, ενώ μπορεί να συνυπάρχει με κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση (ΚΟΠ). Πλέον η διάγνωση γίνεται και κατά τη διάρκεια του τοκετού με υπερηχογράφημα, καθώς οι βαλβίδες οπίσθιας ουρήθρας προκαλούν μειωμένη παραγωγή ούρων ενδομητρίως και οδηγούν στην εμφάνιση ολιγοϋδράμνιου.

Όταν συμβεί αυτό, τοποθετείται καθετήρας με τρόπο που τα ούρα να οδηγούνται απευθείας στο αμνιακό υγρό. Οκτώ στους δέκα ασθενείς με βαλβίδες οπίσθιας ουρήθρας διαγιγνώσκονται με το πρόβλημα προγεννητικά, με βασικότερο προγεννητικό σύμπτωμα την υδρονέφρωση.

Στα νεογνά οι βαλβίδες εμφανίζονται με ψηλαφητή κύστη και μεγάλους νεφρούς με επηρεασμένη νεφρική λειτουργία και κακή ανάπτυξη, οπότε τοποθετείται καθετήρας στην ουροδόχο κύστη και γίνεται κυστεοουρηθρογραφία, ενώ στα μεγαλύτερα παιδιά εμφανίζεται ως ενούρηση ή έπειξη προς ούρηση και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ΧΝΑ).

Οι τύποι βαλβίδων οπίσθιας ουρήθρας είναι τρεις, εκ των οποίων ο τύπος Ι είναι ο πιο συνήθης, ενώ οι άλλοι δύο τύποι είναι σπάνιοι. Στον τύπο Ι έχουμε δύο πτυχές στην μεμβρανώδη ουρήθρα, που μοιάζουνε με ιστία. Ο τύπος ΙΙ δεν θεωρείται αποφρακτικός, ενώ ο τύπος ΙΙΙ εντοπίζεται στην οπίσθια ουρήθρα ως πτυχή προσκολημμένη σε αυτή.

Η αντιμετώπιση

Σκοπός της θεραπείας είναι η πλήρωση της κύστης με χαμηλές πιέσεις και το πλήρες άδειασμά της κατά την ούρηση, ενώ η μέθοδος εκλογής είναι η διουρηθρική εκτομή των βαλβίδων. Η θεραπεία των βαλβίδων οπίσθιας ουρήθρας έχει τον χαρακτήρα του επείγοντος. Πέρα από την προσωρινή τοποθέτηση του καθετήρα στην ουροδόχο κύστη για να αδειάσει και να ανακουφιστούν οι ουρητήρες, οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν για τη θεραπευτική αντιμετώπιση πρέπει να είναι άμεσες και οι επιλογές είναι οι εξής:

• Άμεση διενέργεια κυστεοσκόπησης και εκτομή των βαλβίδων οπίσθιας ουρήθρας.
• Προσωρινή τοποθέτηση καθετήρα, ο οποίος θα δώσει ένα μικρό περιθώριο για να ακολουθήσει αργότερα κυστεοσκοπική εκτομή των βαλβίδων.
• Διενέργεια κυστεοστομίας σε πρώτη φάση και σε επόμενο στάδιο πραγματοποίηση κυστεοσκοπικής εκτομής των βαλβίδων οπίσθιας ουρήθρας.

Η χειρουργική επέμβαση όμως δεν είναι το τελευταίο στάδιο της θεραπευτικής διαδικασίας, καθώς ο ασθενής θα χρειαστεί μακρόχρονη παρακολούθηση, ώστε να ελέγχεται η σωστή λειτουργία της ουροδόχου κύστης και των νεφρών.