Θηλώματα της ουροδόχου κύστης: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζονται

Τα θηλώματα ουροδόχου κύστης είναι κακοήθεις όγκοι που εμφανίζονται στην επιφάνειά της. Η διάγνωσή τους το συντομότερο δυνατό είναι καταλυτική για τη σταδιοποίηση και τελικά τη θεραπεία, το πρόβλημα όμως είναι πως στις περισσότερες περιπτώσεις δεν συνοδεύονται από συμπτώματα, άρα αργούν να εντοπιστούν. Έτσι, χάνεται πολύτιμος χρόνος και όταν ο ασθενής επισκέπτεται τον γιατρό, συνήθως τα θηλώματα έχουν προχωρήσει.

Τα θηλώματα της ουροδόχου κύστης είναι δύο κατηγοριών, χαμηλής επιθετικότητας ή Low Grade και υψηλής επιθετικότητας ή High Grade. Τα πρώτα δεν έχουν διηθήσει βαθιά στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστης, παραμένοντας στην επιφάνειά του, ενώ τα δεύτερα έχουν εξαπλωθεί, μοιάζοντας με ρίζες που αναπτύσσονται και μάλιστα ταχύτατα. Σε αυτή την περίπτωση, όταν δηλαδή τα θηλώματα φτάσουν στην μυϊκή στοιβάδα της ουροδόχου κύστης, που είναι και η βαθύτερη, η νόσος χαρακτηρίζεται ως διηθητική και είναι σαφώς πιο επικίνδυνη.

Τα συμπτώματα

Ένας ασθενής μπορεί να έχει θηλώματα στην ουροδόχο κύστη του πολύ καιρό πριν το καταλάβει. Συνήθως το βασικότερο σύμπτωμα που θα τον οδηγήσει στον ουρολόγο είναι η μακροσκοπική αιματουρία, που είναι όμως ανώδυνη, οπότε δεν τον ανησυχεί όσο αν συνοδευόταν από πόνο ή καύσο στην ούρηση, όπως σε άλλες παθήσεις. Μάλιστα, κάποιες φορές αυτή η αιματουρία μπορεί να εμφανιστεί μόνο μια φορά και να επαναληφθεί μετά από αρκετό καιρό, με τον ασθενή να μην δίνει την απαιτούμενη σημασία. Άλλα συμπτώματα είναι σπανιότερα και συνήθως εμφανίζονται, όταν τα θηλώματα μεγαλώσουν πολύ. Σε αυτά περιλαμβάνονται η συχνουρία και η επιτακτική ούρηση. Επίσης, μπορεί ένα θήλωμα, ανάλογα με τη θέση όπου βρίσκεται, να φράξει το ουρητηρικό στόμιο, φράσσοντας τον αυλό του ουρητήρα και προκαλώντας υδρονέφρωση, με σύμπτωμα τον έντονο πόνο από το νεφρό.

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση των θηλωμάτων είναι απλή. Απαιτείται ένα υπερηχογράφημα που θα εντοπίσει τα μεγάλα θηλώματα, ενδεχομένως όμως να μην μπορεί να απεικονίσει τα μικρότερα. Έτσι, μια κυτταρολογική ούρων μπορεί να βοηθήσει περαιτέρω,  εφόσον όμως υπάρχει ανώδυνη αιματουρία, πρέπει να γίνει άμεσα κυστεοσκόπηση, ώστε ο ουρολόγος να έχει πλήρη εικόνα του εσωτερικού της ουροδόχου κύστης. Κατά την κυστεοσκόπηση μια μικρή κάμερα εισέρχεται στην ουροδόχο κύστη και εντοπίζει ακόμα και το πιο μικρό θήλωμα. Πολλές φορές μια κυστεοσκόπηση μετατρέπεται σε επέμβαση για την αφαίρεση του θηλώματος που εντοπίστηκε. Αυτό στη συνέχεια αποστέλλεται για βιοψία, που θα δείξει πόσο επιθετικό είναι και κατά πόσο έχει διηθήσει στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστης.

Η αφαίρεση των θηλωμάτων γίνεται διουρηθρικά με τη χρήση ρεζεκτοσκοπίου. Μετά την επέμβαση συνήθως απαιτείται νοσηλεία μίας ημέρας. Ανάλογα με την τελική ιστολογική εξέταση, αποφασίζεται από τον ουρολόγο αν θα υπάρξει συνέχεια της θεραπείας με ενδοκυστικές εγχύσεις ή ολική κυστεκτομή ή αν απλώς θα παρακολουθείται ο ασθενής με κυστεοσκοπήσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Στις ενδοκυστικές εγχύσεις εγχύεται στην ουροδόχο κύστη φάρμακο –είτε χημειοθεραπευτικό είτε ανοσοδιεγερτικό, ανάλογα με τον τύπο του θηλώματος- το οποίο μένει για λίγη ώρα και στη συνέχεια αποβάλλεται με τα ούρα. Αν το θήλωμα έχει φτάσει στην βαθύτερη στοιβάδα της ουροδόχου κύστης, τότε συνήθως απαιτείται ολική κυστεκτομή και αντικατάσταση της ουροδόχου κύστης με νέα.

Το ενδεχόμενο υποτροπής

Το πρόβλημα με τα θηλώματα είναι πως έχουν την τάση να επανεμφανίζονται, ακόμα και μετά από τη ριζική αφαίρεσή τους. Στατιστικά μάλιστα σχεδόν το 50% των ασθενών ενδέχεται να αντιμετωπίσει εκ νέου θηλώματα ακόμα και σε λίγους μήνες μετά την επέμβαση ή –στις περισσότερες περιπτώσεις- μετά από χρόνια. Προκειμένου αυτή η πιθανότητα να περιοριστεί, επιλέγονται οι ενδοκυστικές εγχύσεις, ενώ είναι καταλυτικής σημασίας ο ασθενής να επανέρχεται συχνά, για να ελέγξει την κύστη του μέσω κυστεοσκόπησης, η συχνότητα της οποίας αποφασίζεται, ανάλογα με την περίπτωση, από τον ουρολόγο. Αν ένα θήλωμα επανεμφανιστεί, αφαιρείται εκ νέου, ενώ, αν χρειαστεί, γίνονται και ενδοκυστικές εγχύσεις, που ακολουθούνται από ένα νέο πρόγραμμα κυστεοσκοπήσεων. Η έγκαιρη διάγνωση των θηλωμάτων της ουροδόχου κύστης αποτελεί «κλειδί» για την αντιμετώπισή τους, που είναι σαφώς αποτελεσματικότερη και πιο απλή –αφού μπορεί να γίνει ακόμα και κατά την κυστεοσκόπηση- όταν δεν έχουν εισχωρήσει βαθιά εντός του τοιχώματος. Και βέβαια η παρακολούθηση μετά την επέμβαση ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα εντοπίσει εγκαίρως τυχόν υποτροπή τους, ανοίγοντας τον δρόμο για την εκ νέου θεραπεία τους. Όταν η νόσος έχει προχωρήσει, απαιτούνται πιο δραστικές θεραπευτικές μέθοδοι, που μπορεί να μην εγγυηθούν το τελικό αποτέλεσμα, απειλώντας τη ζωή του ασθενή.